آشنایی با کدهای طلا؛ کد طلای اصل و کد طلای تقلبی

طلای تقلبی حروف حک شده روی طلا و کدهای طلای اصل چه تفاوتی می توانند داشته باشند؟ و اینکه چطور کدهای طلای اصل از کدهای تقلبی طلا را تشخیص دهیم؟ کدهای طلای خارجی به چه شکل است؟ دانستن نحوه خواندن این کدها و استانداردهایی که برای هر یک تعریف شده است، می تواند در تشخیص طلای از بدل به ما کمک کند.

کد روی طلا چه معنایی دارد؟ آیا طلای بدون کد تقلبی است؟ چطور کدهای روی طلا را بخوانیم؟ اگر با دقت به محصولات ساخته شده طلا مثل انگشتر طلا نگاه کنید، می‌توانید کدهایی روی آن ببینید که با اعداد و حروفی مختلفی مشخص شده‌اند و در اصطلاح آن‌ها را انگ طلا  می‌نامند. هر کدام از کدهای چاپی روی طلا نشانه و تاییدی بر اصالت آن کالاست. کدهای روی طلا در واقع استانداری است برای نشان دادن عیار و اصالت آن قطعه از طلا. داشتن این کدها به معنای اصل بودن طلا نیست، اما نداشتن آن ها می تواند دلیلی بر تقلبی بودن طلا باشد.

مطالعه مفید:‌ طلای آبشده برای سرمایه گذاری چیست؟

اعداد روی طلا نشانه چیست؟

اعداد روی طلا نشان دهنده اعتبار قطعه طلا و شناسنامه آن هستند. بر روی طلا دو نوع نوشته وجود دارد؛ یکی نوشته های بصورت عدد، و دیگری نوشته بصورت حروف انگلیسی. این نوشته ها برای شناسایی عیار طلا و همچنین کارگاه سازنده قطعه طلا هستند. کدهای روی طلا در ایران و خارج از ایران متفاوت هستند، اما عیار طلا معمولا یکی است. برای مثال در همه جای جهان، عدد 750 یعنی عیار 18 طلا.

استاندارد کد طلا در ایران چگونه است؟

در ایران بر روی طلا دو عدد ثبت می شود ، یکی عیار طلا و یکی نیز کد محل ساخته شدن قطعه طلا و جواهر. شهرهای متفاوت کدهای متفاوتی دارند، برای مثال طلای ساخته شده در تهران با حرف T مشخص می شود. در کنار این حرف یک شماره قرار می گیرد که شماره تولیدی طلا است، برای مثال T422 یعنی تولیدی طلا و جواهری در تهران با کد 422 این قطعه طلا را ساخته است.

یکی از راه های تشخیص طلای ایرانی از طلای خارجی نیز همین کدها هستند. در حال حاضر راحت‌ترین راه تشخیص طلای ایرانی از طلای خارجی، کدهای درج شده روی محصولات ایرانی است.

کارخانه‌ها و کارگاه‌های ساخت جواهرات، کد طلا را روی قطعاتی که می سازند، هک می‌کنند. این کارگاه‌ها باید زیر نظر صنف اتحادیه فروش طلا و جواهرات کار کنند. انواع کد‌های حک شده روی طلا عبارت‌اند از:

• عیار طلا
• شهر سازنده طلا
• کارگاه یا کارخانه تولیدی آن

کد عیار طلا، نشان‌دهنده اعتبار و کیفیت قطعات آن است. دیگر کد‌های موجود روی قطعات طلا، ترکیبی از حروف لاتین و اعداد یک تا چهار رقمی است. حروف لاتین، کد طلای شهر سازنده آن است. تمام استان‌های ایران، کد مخصوص به‌خود را دارند.

• حرف T روی طلای ایرانی نشانه ساخت طلا در تهران است.
• حرف E روی طلای ایرانی به معنای ساخت طلا در شهر اصفهان است.
• حرف M روی طلای ایرانی یعنی در مشهد ساخته شده است.

نام استان	حرف لاتین اختصاصی
آذربایجان شرقی	A
آذربایجان غربی	W
اردبیل	D
اصفهان	E
البرز	a
ایلام	I
بوشهر	B
تهران	T
چهارمحال و بختیاری	P
خراسان شمالی	n
خراسان رضوی	K
خراسان جنوبی	m
خوزستان	U
زنجان	Z
سمنان	C
سیستان و بلوچستان	s

چه کدها یا حروفی بر روی طلا حک می شود؟ آشنایی با همه حروف روی طلا

بطور کلی می توان حروف زیر را که بر روی طلا حک می شوند در نظر داشت و معمولا خارج از این حروف، عبارت دیگری حک نمی شود.

1. حرف K به همراه یک عدد

اولین موردی که در بیشتر طلاجات دیده می شود استفاده از حرف k (karat) یا همان عیار در کنار یک عدد است. عیار طلا را در دو مقیاس 24 و 1000 نشان می دهند، که در ایران از عیار 24 استفاده می کنیم. اما ممکن است بر روی قطعات طلای تولیدی در ایران نیز از مقیاس 1000 استفاده شود، برای مثال 750K به معنای طلای عیار 18 است که در مقیاس 1000 بین المللی نمایش داده شده است.

بیشتر بدانید: عیار طلا چیست؟

عیار طلا به معنای میزان طلای خالص در قطعه طلا است و هرچه این عدد بیشتر باشد، یعنی طلا قیمت بیشتری دارد و خالص تر است. برای مثال معمولا بر روی طلاوجواهرات اعداد و حروف زیر ثبت می شود:

• طلای ۲۴ عیار(۲۴K): یک طلای خالص بوده و از هیچ فلز دیگری در ترکیب آن استفاده نشده است(همان عیار 1000 است که در شمش طلا استفاده می شود. این نوع طلا معمولا با عیار 999.99 نمایش داده می شود چون خالص بودن طلا و نبود سایر ناخالصی ها امکان ناپذیر است).
• طلای ۱۸ عیار (۱۸K): از ۱۸ واحد طلا و ۶ واحد فلزات دیگر (اغلب مس و نقره و نیکل) تشکیل شده و خلوص طلای آن ۷۵ درصد است(در مقیاس 1000 همان 750 است. این نوع طلا در بازار طلای ایران استاندارد بحساب می آید).
• طلای ۱۴ عیار (۱۴K): از ۱۴ واحد طلا و ۱۰ واحد فلزات دیگر تشکیل شده و خلوص طلای آن ۵۸.۳ درصد است.
• طلای ۱۲ عیار (۱۲K): از ۱۲ واحد طلا و ۱۲ واحد فلزات دیگر تشکیل شده و خلوص طلای آن ۵۰ درصد است.

کمترین عیار طلا نیز طلای 10 عیار است که میزان طلای موجود در این نوع آلیاژ طلا، فقط 41% است، یعنی کمتر از نصف قطعه از طلا تشکیل شده است.

نکته جالب توجه: عیار 18 عیار استاندارد طلا در ایران است که با 18k و یا 750k نمایش داده می شود و هر عیاری کمتر از این مقدار، برای طلا و جواهرات غیرقانونی است.

2. نوشتن عدد بر روی طلا بدون حرف k

یکی دیگر از انوع کدنویسی روی طلا یا انگ زنی طلا، استفاده از عدد عیار است. برای مثال عدد 750 یا 18 بدون k که نشان دهنده عیار طلای 18 است.

در صورتی که یک عدد 3 رقمی یا عدد 2 رقمی بر روی طلای شما نوشته شده باشد یکی از مقادیر زیر باید باشد، البته باید به این نکته توجه کرد که بر روی سایر فلزات قیمتی مثل نقره، پلاتین و … ممکن است اعداد دیگری باشد. بطور کلی اعداد زیر را ممکن است بر روی هر قطعه فلز گرانبها ببینید:

• معمولا کد طلا و جواهر یکی از اعداد روبرو است: ۳۷۵, ۵۰۰, ۵۸۳, ۵۸۵, ۷۵۰, ۹۱۶, ۹۵۸, ۹۹۹
• برای مصنوعات نقره این اعداد متفاوت است و می تواند هر یک از موارد روبرو باشد: ۸۰۰, ۸۳۰, ۸۷۵, ۹۲۵, ۹۶۰, ۹۹۹
• برای پلاتین نیز(برای مثال انگشتر پلاتین) یکی از 4 عدد روبرو ممکن است بر روی قطعه حک شده باشد: ۸۵۰, ۹۰۰, ۹۵۰, ۹۹۹

3. وجود حرف های دیگر بر روی طلا که می تواند نشان دهنده رنگ و یا نشان دهنده آبکاری با روکش طلا باشد.

برای مثال یکی از این حروف عبارت GP یا Gold Plated است که به معنای روکش طلا می باشد. روی برخی فلزات که ارزش کمتری از طلا دارند معمولا با روکش طلا، یک لایه ایجاد می کنند که جلوه و ظاهر طلا داشته باشد. بر روی این قطعات عبارت هایی نظیر 750k G.P ثبت می شود که یعنی روکش طلای این قطعه از فلز طلای 750 عیار است. اگر عدد نسبت نیز حک شده باشد، می توان فهمید که چند درصد از وزن قطعه از طلا تشکیل شده، برای مثال 750k G.P 1/10 یعنی 1 بخش از 10 بخش وزن قطعه از طلای 750 یا 18 عیار تشکیل شده که روکش طلا است.

عبارت هایی نیز برای بیان رنگ طلا، گاهی در کنار حرف مربوط به شهر آورده می شود. برای مثال حرف W که از کلمه انگلیسی White به معنای سفید گرفته شده است، برای بیان طلی سفید بودن قطعه استفاده می شود. لیست حرف هایی که برای نمایش رنگ گاهی بر روی طلا حک می شود:

• کد W یعنی طلای سفید
• کد Y یعنی طلای زرد
• کد P یعنی طلای صورتی

برای مثال اگر طلای سفید ساخت مشهد از عیار 18 باشد، بر روی آن باید عبارت MW120 750k حک شده باشد، که عدد 120 کد کارگاه سازنده قطعه طلا می باشد.

تفاوت انگ زنی طلا با کد طلا چیست؟

انگ طلا اصطلاحی تخصصی است که بیشتر در میان طلا سازان و طلا فروشان رایج است. طلا ساز در صورت خرید و دریافت طلا آب شده از منبع نامشخص آنرا برای عیار سنجی به آزمایشگاه ارسال می‌کند. آزمایشگاه با بررسی نمونه ارسال شده عیار کل کل طلا تخمین میزند و بر روی آن چاپ می‌کند. به این عمل ری‌گیری و به عدد چاپ شده بر روی طلای آب شده انگ طلا گفته می‌شود.

انگ و انگ زنی در واقع اصطلاحی است که بیشتر برای طلای آب شده و طلای خام استفاده می شود(جالب است بدانید که اصلاح معروف “انگ زدن به کسی” نیز از همین انگ زنی بر روی طلا گرفته شده است). اما کد روی طلا بیشتر برای طلا و جواهر استفاده می شود و یا سایز فلزات گرانبها مثل نقره، پلاتین و ….

اگر طلایی کد نداشته باشد، تقلبی است؟ اگر کد داشته باشد یعنی طلای اصل است؟

دلایل گوناگونی برای عدم درج کد روی طلا وجود دارد. ممکن است طلا از ابتدا کد نشده یا کد آن در اثر زمان از بین رفته باشد. حتی ممکن است به این خاطر باشد که کالا واقعا طلا نیست.

چگونه طلای اصل را از تقلبی تشخیص دهیم؟ 10 روش آسان و کاربردی

قانون درج کد روی مصنوعات طلا برای جلوگیری از هرگونه تقلب و دروغی از جانب سازنده در نظر گرفته شده. اما با این وجود، این امر تضمین‌کننده اصل بودن کالا نیست. چون این کد نمی‌تواند ثابت کند که محصول موردنظر شما آیا واقعا طلاست یا روکش طلا!

طبق قانون هر قطعه طلا و جواهری که در بازار بفروش می رسد باید کد شناسایی و کد سازنده داشته باشد. این کد به عنوان شناسنامه برای این قطعه طلا عمل می کند و نداشتن آن ممکن است دلیلی برغیر اصل بودن قطعه شود. البته این امکان نیز وجود دارد که در اثر استفاده زیاد از طلا و جواهر، قسمت کد شناسایی آن دچار سایش شده باشد از دیده نشود.

برای تشخیص اصل بودن طلایی که می خرید راه های مختلفی وجود دارد که یکی از این راه ها استفاده از اسیدنیتریک است. اسید نیتریک می تواند اصل بودن طلای شما را شفاف کند مگر اینکه عیار طلا بالاتر از 18 باشد.  

عیارهای پایین‌تر از ۱۴ را توسط اسید نیتریک خالص با غلظت‌های مختلف و عیارهای بالاتر از ۱۴ را توسط تیزاب سلطانی یا مخلوط اسید نیتریک و نمک طعام می‌سنجند.

طلای تقلبی حروف حک شده روی طلا چه مواردی است؟

برای تشخیص کدهای تقلبی روی طلای تقلبی می توانیم موارد زیر را در نظر بگیریم، و اگر این موارد در طلا نباشد، می توان گفت طلا با کد تقلبی است.

• معمولا طلای ساخت آمریکا دارای عیار 14 است که با عدد 585 در کنار k نشان داده می شوند.
• طلاهای اروپایی به سه شکل 10، 14 و 18 عیار عرضه می شوند که رقم‌های مربوط به هریک به ترتیب، 417، 585 و 750 به همراه k یا c به معنای عیار می‌باشد.
• طلای عیار ۲۲ نیز در بعضی کشورها(مثل کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای عربی دیگر) مرسوم است و با 916 نشان داده می‌شود.

اگر اعداد دیگری بجز اعداد گفته شده در بالا روی محصول درج شده باشد، می تواند به این معنا باشد که آن محصول طلای تقلبی است:

معمولا حک شدن کدهای 375، 500، 583، 585، 916، 958، 999،  نشان دهنده طلای تقلبی می باشد.

نکته: درج کد GP یا HGP روی محصول، نشان دهنده اینست که این محصول از جنس طلای اصل نیست و فقط دارای روکش طلا یا آبکاری طلا می باشد.

خلاصه مطلب

در این نوشته به انواع کدهایی که بر روی قطعات طلا نوشته می شوند پرداختیم. نمایش های مختلفی از کدهایی که شهرهای مختلف ایران بر روی طلای خود دارند، را نشان دادیم. برخی از این کدها نشان دهنده رنگ طلا هستند و برخی نیز نشان دهنده شهر سازنده قطعه طلا. راهنمای کلی شناسایی و خواندن کدهای طلا در این نوشته را آوردیم و نحوه تبدیل عیار 1000 به عیار استاندارد ایران که مقیاس 24 است نیز نشان دادیم.