آشنایی با انواع سنگ‌های قیمتی؛ سنگ مروارید و تشخیص اصل بودن مروارید

سنگ مروارید(pearl) یکی از انواع سنگ های گران بها است که در ساخت طلا و جواهر جایگاه ویژه ای دارد و طرفداران زیادی در دنیای مد، مخصوصا در بین بانوان، دارد. مُروارید یا دُر، گوهری است معمولاً سفید و درخشان (رنگ های دیگری نیز برای مروارید وجود دارد) که در اندرون برخی از نرم‌تنان دوکفه‌ای مانند صدف مروارید به وجود می‌آید.

مروارید چطور ایجاد می شود؟

بیشتر سنگ های قیمتی در طول هزاران سال در اعماق زمین تشکیل می شوند. اما چیزی که مرواریدها را متمایز می کند این است که آنها سنگ های قیمتی ارگانیک هستند که توسط موجودات زنده در آب ایجاد می شوند. مرواریدها بی نظیر و زیبا هستند، بر خلاف هر سنگ قیمتی دیگری که وجود دارد. چه در آب شیرین و چه آب شور، پرورشی یا طبیعی، فرآیند تشکیل مروارید یکسان است.

دو نوع اصلی مروارید وجود دارد: طبیعی و پرورشی. در حالی که هر دو نوع مروارید از فرآیند تشکیل یکسانی پیروی می کنند، مرحله اولیه شکل گیری مروارید چیزی چیزی است که این دو را از هم جدا می کند.

مروارید طبیعی:
مرواریدهای طبیعی در آب شیرین یا آب شورتوسط صدف ها تشکیل می شوند. هنگامی که یک ماده تحریک کننده، مانند یک تکه از پوسته خود صدف یا هر ماده دیگری، بتواند وارد بدن یا دو کپه صدف شود، نرم تن شروع به پوشاندن آن با لایه به لایه ماده سختی به نام ناکر می کند تا میزان درد و تورم جسم خارجی که وارد بدنش شده را کاهش دهد و ناراحتی آن را کم کند. با گذشت زمان، این لایه های ناکر به تدریج تبدیل به یک مروارید می شوند. هر چه یک مروارید بیشتر در موجود باقی بماند، بزرگ و بزرگتر می شود.

در واقع این رفتار صدف یک حالت دفاعی برای کاهش درد و تورم جسم خارجی است که با پوشاندن لایه های مختلف و در طول زمان، یک سنگ گرانبها به نام صدف را شکل می دهد.

یک اشتباه رایج درباره تشکیل مروارید در بین عموم این است که مرواریدها زمانی تشکیل می شوند که یک دانه شن به صدف وارد شود. این در واقع نمی تواند صحیح باشد چراکه دانه شن بسیار کوچکتر از آن است که بتواند ترشح ناکر(ماده ای که صدف برای ساخت مروارید ترشح می کند) را تحریک کند.

مرواریدهای پرورشی:
مرواریدهای پرورشی تقریباً مانند مرواریدهای طبیعی بوجود می آیند، اما با یک تفاوت اصلی.انسان ها یک ماده کوچک که بدن صدف به آن واکنش می دهد را در بدن صدف قرار می دهند، و به اصطلاح می کارند. ماده تحریک کننده در صدف کاشته می شود تا فرآیند تشکیل مروارید را تحریک کند. این جسم خارجی به عنوان هسته اولیه مروارید شناخته می شود.

در اینجا، متخصصان آموزش دیده با دقت شکاف کوچکی را در بدن صدف یا نرم تن برش داده و سپس یک هسته مهره‌دار را در این موجود قرار می دهند. سپس این موجود دوباره در آب قرار می گیرد و تا به ساخت مروارید بپردازد. مانند مرواریدهای طبیعی، انسان تأثیر کمی بر نتیجه نهایی مروارید دارد. تا حد زیادی به شانس واگذار شده است. با این حال، با پیشرفت‌های فناوری پرورش مروارید، پروردش دهندگان مروارید اکنون می‌توانند از طریق بازرسی‌های منظم و عکس‌برداری با اشعه ایکس ببینند که آیا صدف شروع به تشکیل مروارید کرده است یا خیر.

پرورش مروارید ممکن است چندین سال طول بکشد. هنگامی که مروارید خیلی سریع برداشت شود، مروارید ساخته شده بیش از حد نازک می شود که بر درخشندگی و ماندگاری آن تأثیر می گذارد. هنگامی که مروارید برای مدت طولانی تری رها می شود تا به آرامی رشد کند، نتیجه یک مروارید براق و بزرگ است.

بزرگترین مرواریدهای موجود در بازار امروزه مرواریدهای دریای جنوب هستند که رشد آنها تا 3 سال طول می کشد. آن را با مرواریدهای آکویا مقایسه کنید که معمولاً در عرض 6 ماه برداشت می شوند اما اندازه آنها بسیار کوچکتر است. کل فرآیند برداشت مروارید با کیفیت بالا می تواند تا حدود 8 سال طول بکشد. از تمام جواهراتی که تولید می شود، تنها حدود 5 درصد از کیفیت گوهر واقعی برخوردار هستند.

جالب است بدانید در ایران نیز مروارید صید می شود. در گذشته فقط در سواحل دریاهای آب گرم مروارید یافت می‌شد که بدون شک مهم‌ترین آن خلیج فارس بوده‌است. رضا طاهری در کتاب از مروارید تا نفت به شرح کارنامهٔ اقتصادی مروارید در خلیج فارس می‌پردازد و فروش بالای مروارید را بیان‌گر اهمیت مروارید در زندگی ساحل‌نشینان خلیج فارس برمی‌شمارد. وی نقش مروارید در دوران گذشته را همچون نفت برای مردم این منطقه می‌داند. 

انواع شکل های مختلف سنگ مروارید

وقتی به مروارید فکر می کنیم، تصویر فوری که به ذهن خطور می کند کره سفید کامل است، اما در واقعیت، تنها حدود 5 درصد از مرواریدهای تولید شده چنین کیفیتی دارند. مرواریدها در طیف وسیعی از رنگ ها و اشکال یافت می شوند و در حالی که از نظر تاریخی آنها را بی ارزش می دانستند، امروزه با توجه به روند رو به افزایش جواهرات غیر متعارف، اشکال باروک و رنگ های مرواریدی منحصر به فرد تقاضای بیشتری دارند.

 شکل مروارید اغلب نزدیک به کره است هرچند به شکل‌های دیگر مانند گلابی و دکمه و حتی شکل‌های نامنظم هم دیده می‌شود. درشتی آن به درشتی دانه خشخاش تا تخم کبوتر است. رنگ مروارید اغلب سفید است ولی ممکن است به رنگ‌های صورتی و زرد و سبز و آبی و قهوه‌ای و سیاه نیز دیده شود. 

چه عواملی بر شکل مروارید تأثیر می گذارد؟

یک مروارید پرورشی اغلب همان شکل هسته خود را به خود می گیرد (مهره ای که برای شروع تشکیل مروارید در داخل نرم تن قرار داده شده است). اگر هسته کاملاً گرد نباشد، مروارید حاصل احتمالاً منعکس کننده این بی نظمی است.

علاوه بر این، قرار گرفتن مروارید در درون نرم تن نیز در تعیین شکل آن نقش دارد. به عنوان مثال، اگر مروارید در برابر پوسته ایجاد شود، از آن طرف صاف تر می شود و به عنوان “مروارید دکمه ای” شناخته می شود.

چیز دیگری که بر شکل تأثیر می گذارد “کیسه مروارید” است. اینجا جایی است که مرواریدها اعم از طبیعی و پرورشی رشد می‌کنند و اگر این اندام کیسه‌مانند نقص داشته باشد یا توسط اندام‌های دیگر محدود شود، ممکن است شکل دیگری پیدا کند و به شکل مرواریدی منجر شود. به عنوان مثال، اگر کیسه دارای یک “نقطه” است که در آن ترشح ناکری کمتری وجود دارد، و مروارید در امتداد یک محور مشخص شکل می گیرد (مرواریدها معمولا در داخل کیسه می چرخند، اگر اینطور نباشند، اشکال نامتقارن یا باروک به دست خواهید آورد) این نقص به یک “حلقه” به بدنه مروارید ترجمه می شود، و اینها به عنوان “مرواریدهای دایره ای / حلقه ای / دایره ای” شناخته می شوند.

گرد: مرواریدهای گرد کاملاً کروی هستند، شکلی که اکثر مردم هنگام فکر کردن به مروارید به آن فکر می کنند. به دلیل نادر بودن نسبی و ماهیت “کلاسیک” آنها، بسیار نایاب هستند. مرواریدهای گرد در دسته کروی قرار می گیرند.

گوشه های تقریبا گرد: این مرواریدها کاملا گرد نیستند. در عوض، به جای اینکه یک کره کامل باشند، کمی مسطح یا کشیده هستند. با این وجود، آنها آنقدر تقریباً کامل هستند که آنها نیز به عنوان کروی طبقه بندی می شوند.

بیضی:این مرواریدها در انتها به شکل یک بیضی باریک تر از وسط هستند. بیضی ها به عنوان یک شکل متقارن طبقه بندی می شوند.

دکمه: مرواریدهای دکمه ای پهن شده و شبیه یک دکمه یا شاید یک دیسک هستند تا یک کره کامل. از این مرواریدها اغلب در گوشواره استفاده می شود، جایی که می توان طرف صاف را به محل وصل کرد. دکمه ها نیز به عنوان متقارن دسته بندی می شوند.

قطره: مروارید قطره ای به شکل گلابی یا اشک است. افت بسته به نسبت آن می تواند “طولانی” یا “کوتاه” باشد. این مرواریدها گوشواره یا آویزهای جذابی می سازند. این نیز یک شکل متقارن است.

حلقه دار / دایره ای: مرواریدهایی هستند که یک یا چند “حلقه” حول یک محور تقارن دارند. آنها معمولاً به شکل متقارن هستند و در واقع یک شکل “واقعی” نیستند، بلکه یک ویژگی خاص در یک شکل معین هستند، بنابراین به آنها “قطره حلقه ای”، “بیضی دایره ای” یا “دکمه دایره ای” گفته می شود.

باروک: مرواریدی است که هم نامتقارن و هم شکل نامنظم دارد. مروارید باروک می تواند از نظر شکل کاملاً انتزاعی باشد یا می تواند شبیه صلیب، چوب یا شکل دیگری باشد. مرواریدهای باروک در دسته بندی باروک قرار می گیرند.

شکل یک عامل اصلی در ارزش مروارید است

شکل مروارید یکی از عوامل متعددی است که در تعیین کیفیت و در نتیجه ارزش آن نقش دارد. به طور کلی، مرواریدهای گرد و نزدیک به گرد به دلیل نادر بودن، ارزشمندترین مرواریدها هستند.

سپس شکل‌های متقارن (نیمه باروک) را داریم که بسیار مطلوب‌تر از اشکال باروک هستند و برخی از اشکال – مانند قطره‌ها – به نظر بسیاری بر هر شکل دیگری ترجیح داده می‌شوند.

با این حال، باروک می تواند بسیار منحصر به فرد باشد، بنابراین بر اساس شکل خود، بیش از حد انتظار می رود مطلوبیت آنها را افزایش می دهد.

انواع رنگ های مروارید

مروارید سفید: مرواریدهای سفید همیشه در مورد جواهرات عروسی مورد علاقه بوده اند. به راحتی می توان فهمید که چرا به عنوان نماد و ظاهر این سنگ ها برای یک تازه عروس ایده آل هستند. آنها نمادی از معصومیت، پاکی و زیبایی هستند. سفید همچنین نماد صلح و صداقت است.

مرواردید سیاه: مرواریدهای سیاه جذاب، مرموز و چشم نواز هستند. آنها نمادی از دوری از سنت هستند و سنگ های قیمتی غیر متعارف به حساب می آیند. مرواریدهای سیاه استقلال، قدرت، پیچیدگی، غیر متعارف بودن و گامی جسورانه را نشان می دهند.

مروارید صورتی: صورتی یک رنگ بسیار زنانه است، با مرواریدهای صورتی یا مرواریدهایی با رنگ صورتی قوی که نمایانگر عاشقانه، زنانگی و لطافت است. آنها همچنین بسیار نادر هستند.

مروارید بنفش: بنفش به عنوان یک رنگ نشان دهنده اشراف، سلطنت، اعتبار و کلاس است. همچنین نمادی از آموزش، خرد و خلاقیت است. مرواریدهای بنفش همچنین دارای حسی زنانه و هاله ای از پیچیدگی هستند. از آنجایی که مرواریدی بسیار کمیاب است، مروارید بنفش همیشه چشم نواز است.

مروارید آبی: آبی یکی از محبوب‌ترین رنگ‌ها برای سنگ‌های قیمتی است و نشان‌دهنده آرامش، حقیقت و شجاعت است. مرواریدهای آبی بسیار کمیاب هستند. به طور کلی تصور می شود که آنها برای فردی که دوران سختی را پشت سر می گذارد و به شجاعت و قدرت نیاز دارد عالی هستند.

مروارید طلایی: طلا مترادف با ثروت، طبقه و رفاه است. بیخود نیست که مرواریدهای طلا جزو گرانترین ها هستند! آنها راه ایده آلی برای نشان دادن کلاس، اعتبار و کمی پیچیدگی هستند!

مروارید قهوه ای: مروارید قهوه ای که اغلب مروارید شکلاتی نامیده می شود، رنگی ثابت و ماندگار است. مروارید قهوه ای نشان دهنده قابلیت اطمینان، ثبات و هماهنگی است.

خواص درمانی سنگ مروارید

سنگ های قیمتی را معمولا با خواص درمانی نیز می شناسند، مروارید نیز از این قضیه مستثنی نیست. سنگ مروارید دارای خواص درمانی مثل درمان شب ادراری، بیماری های مثانه، اختلالات گوارشی و سرماخوردگی و عطسه های دائمی است. برای خواص سنگ ها کافی است که آن ها را همیشه همراه خود داشته باشید.
علاوه بر این موارد باورها درباره سنگ مروارید این است که:

• مروارید برای صاحب خود خوش شانسی می آورد و قلب و روح را لطیف می کند.
• مروارید صبر آدمی را زیاد می کند.
• مروارید می تواند غم و اندوه را کم کند
• تغییرات ناگهانی خلق و خوی و اضطراب و نگرانی را از بین می برد
•  کاهش چشم گیر سردرد های مزمن
•  باعث تقويت معده و روده‌ها
• مروارید به بازسازی سلول‌های جدید کمک می‌کند و پوست را نرم، ارتجاعی و سالم می‌کند.
• مروارید ناراحتی‌های گوارشی و اندام‌های نرم بدن را درمان می‌کند.
• حالات نفخ و صفراوی را برطرف می‌کند.
• مروارید باروری را افزایش می‌دهد و زایمان را آسان می‌کند.
  خواص درمان روحی مروارید
• این جواهر، تمرکز را افزایش می‌دهد و به افزایش توجه افراد کمک می‌کند. مروارید نماد خلوص می‌باشد و به عنوان “سنگ اخلاص” شناخته می‌شود که می‌تواند رفتارهای پرخاشگر را مهار ‌کند.
• انرژی مروارید، ماهیتی زنانه دارد؛ به این معنی که ابزار مفیدی برای دفع انرژی اضافی یانگ یا مردانه در سیستم نصف النهار و چاکرا هستند.
• مروارید به تعادل ریتم طبیعی بدن انسان و سطوح هورمونی با چرخه‌های قمری کمک می‌کند.
• این سنگ برای شما خرد درونی به ارمغان می‌آورد و در تقویت و پرورش رشد عشق ناب موثر خواهد بود.
• ذهن را روشن می‌کند و به شما کمک می‌کنند تا یاد بگیرید که خود را بیشتر دوست داشته باشید و به نوبه خود، دیگران را نیز بیشتر دوست بدارید.
• مروارید احساس حسن نیت، احساسات مثبت و نشاط آور را در شما تقویت می‌کند.
• احساسات را آرام و تسکین می‌دهد، صدای منفی را التیام می‌بخشد.
• این سنگ‌ها هنگام پوشیدن یا حمل، ارتعاشات محبت‌آمیز را پخش می‌کنند. به طوری که، مروارید را به عنوان بیمه‌ای برای ازدواج شاد می‌توان بپوشید.
• این سنگ‌های ماه و آب، صمیمیت، حقیقت و وفاداری را افزایش می‌دهند.

چطور مروارید اصل از تقلبی را تشخیص دهیم؟

تست پرتاب مروارید:

اگر یک مروارید اصل باشد، سختی بالایی دارد و در صورتی که روی شیشه یا سرامیک رها شود، ارتفاع زیادی را بالا می آید، برای مثال اگر از ارتفاع 1 متری رها شود، باید تا 50 سانتی متر بالا بیاید. اما معمولا مرواریدهای جعلی اینطور نیست و بدلیل موادی که در آن بکار می رود، تا ارتفاع کمتری بالا می آید. 

هیچ دو مروارید واقعی 100% شبیه هم نیستند. بنابراین، اگر تمام جواهرات روی یک رشته مروارید از یک قطعه طلا و جواهر دقیقاً یکسان باشد، جعلی هستند. جواهرات مروارید با کیفیت بالا دارای سنگ های قیمتی با کیفیتی هستند. اما، اگر دقت کنید، تفاوت هایی وجود دارد.

سوزاندن (توصیه نمی شود):

اگر سطح مروارید اصل را با فندک کمی شعله ور کند نه تنها نمی سوزد بلکه بوی بدی نیز از آن ساطع نمی شود اما در مورد مروارید تقلبی برعکس اتفاق می افتد.

استفاده از ذره بین

مروارید اصل سطحی شنی دارد اما مروارید تقلبی شبیه به پوست تخم مرغ است.

 لغزش

مروارید های طبیعی به راحتی در کف دست شما می لغزند اما مروارید های تقلبی احساس چسبندگی در کف دست را در شما ایجاد می کنند.

باید ایراداتی وجود داشته باشد. یک رشته واقعی مروارید کاملاً یکنواخت نخواهد بود. برخی از عیوب و تفاوت در جواهرات باید وجود داشته باشد. مرواریدهای پرورش یافته واقعی توسط طبیعت مادر ایجاد می شوند و صدف ها … موجودی زنده هستند. بنابراین، مانند هر موجود زنده ای (کوتاه از دوقلوهای همسان و غیره)، هیچ دو دقیقاً شبیه هم نیستند. رشته‌ای از مرواریدهای واقعی، حتی اگر همه گرد باشند، برجستگی‌ها، توده‌ها و ایرادات جزئی روی سنگ‌های قیمتی خواهند داشت. اگر هر یک دقیقاً یکسان باشد، مرواریدها واقعی نیستند.

برای تشخیص اصالت مروارید می توانید یک یا چند مورد از این تست ها را انجام دهید. این را می توان زمانی انجام داد که از نظر فیزیکی مرواریدها را دارید، با این حال، هنگام خرید آنلاین به شما توصیه می کنیم از یک جواهر فروش مروارید مورد اعتماد خریداری کنید. دارپان مانگاترای یک برند مروارید متعلق به بیش از یک قرن در هند است و تمامی محصولات آن با ضمانت تعویض مادام العمر و گواهی اصالت ارائه می شود.

قیمت مروارید چطور تعیین می شود؟

سنگ های قیمتی عوامل مختلفی را در قیمت گذاری خود جای می دهند، مروارید نیز از این قضیه مستثنی نیست و عوامل مختلفی بر قیمت آن تاثیرگذار است.

نحوه محاسبه و قیمت گذاری مروارید به عوامل زیر وابسته است:

• میزان درخشندگی سطح مروارید : مثل سنگ های قیمتی و الماس، در زمان تابش نور به سطح آن هر چقدر نور بیشتری منعکس کند، مروارید درخشان تر بوده و قیمت آن بالاتر است.
• متقارن بودن و ساختار منظم(مخصوصا کروی شکل) : پیدا کردن مرواریدی که کاملا یک دست و گرد باشد بسیار سخت است ، بعد از آن مروارید های کاملا بیضی. برای همین اگر چنین مرواریدهایی وجود داشته باشد، بسیار گرانبها و نایاب خواهد بود. مرواریدهایی که کاملا گرد و کروی باشند بیشترین قیمت را دارند.
• رنگ و شکل مروارید : رنگ مروارید باید کاملا طبیعی و خالص باشد. هرچه یک رنگ کمیاب تر باشد مثل رنگ های صورتی و نارنجی، قیمت آن بالاتر است. البته مروارید سفید، که بیشتر افراد مروارید را با این رنگ می شناسند، یکی از بهترین نوع مروارید است و ارزش بیشتری نسبت به مابقی دارد.
• سطح مروارید : اگر مرواریدی سطح صاف و صیقلی داشته باشد با ارزش تر خواهد بود نسبت به مرواریدهایی که سطح ناهمواری دارند.
• محل استخراج مروارید: مروارید طبیعی از مروارید آزمایشگاهی و پرورشی گران تر است. البته مرواریدهای پرورشی تقلبی نیستند، ولی ارزش کمتری نسبت به مروارید طبیعی دارند. همچنین مروارید طبیعی آب های آزاد کمترین و مروارید طبیعی دریای جنوب بیشترین قیمت را دارند.
• اندازه و بزرگی مروارید : اندازه مروارید یکی از موارد ارزش گذاری آن است. طبیعی است که مروارید مانند هر سنگ دیگری هر چه بزرگتر باشد ارزشمندتر است.

این موارد برای آشنایی با فاکتورهای قیمت گذاری برای مروارید آورده ایم و برای قیمت گذاری بهتر است به متخصص کارشناس جواهرشناسی مراجعه کنید.

خلاصه مطلب

سنگ مروارید اصل بر خلاف سایر سنگ های قیمتی که دراثر فشار و گرمای زمین بوجود آمده، توسط جاندار ساخته می شود. امروزه مرواریدهای پرورشی نیز همان کیفیت مرواریدهای طبیعی را دارند و باید بین مرواریدهای پرورشی و مرواریدهای تقلبی تفاوت قائل شویم. مروارید پرورشی توسط صدف ساخته می شود، ولی مروارید تقلبی یا مصنوعی پلاستیکی یا شیشه ای است و توسط دستگاه ساخته می شود.