آشنایی با سنگ های قیمتی؛ الماس و تشخیص اصل بودن الماس

الماس چیست؟ چند الماس داریم؟ قیمت الماس چطور تعیین می شود؟ الماس چه رنگ هایی دارد؟ 4c در الماس چه مفهومی دارد؟ الماسی که در انگشتر طلا استفاده می شود چه برش هایی دارد و چه شکل هایی دارد؟

الماس چیست؟ سنگ الماس از کجا آمده است؟

الماس یک سنگ گران بها است که از عنصر کربن ساخته شده است، مثل مغز مداد که از کربن ساخته شده است. اما تفاوت زیادی بین الماس و مغز مداد وجود دارد. در واقع به دلیل شکل خاص و ساختار منظمی که اجزای سازنده الماس دارد، این سنگ سخت ترین ماده موجود در طبیعت به حساب می آید. یعنی سنگی نمی توان پیدا کرد که با آن الماس را خش انداخت، مگر یک الماس دیگر.

اینکه الماس چگونه بوجود می آید شاید در قیمت بالای آن نیز بی تاثیر نباشد؛ الماس کربن است و در واقع زغالی بوده است که میلیون ها سال تحت فشار و در اعماق زمین بوده است. این فشار و گرمای بالا، زغال را به الماس درخشان تبدیل کرده است. بیشترین جایی که الماس پیدا شده است قبلا گلوگاه آتشفشانی بوده است که گرمای زیادی تولید می کرده است.

الماس که سختی زیادی دارد علاوه بر صنعت زیبایی و ساخت طلا و جواهر، برای برش نیز استفاده می شود. سختی بالای این سنگ می تواند هر ماده دیگری را برش دهد، برای مثال در حفاری زمین مثل دستگاه تونل زن مترو شهری، دستگاه های برش فلزات از الماس های کوچک استفاده می شود. وزن الماس را با قیراط می‌سنجند. وزن یک سنگ یک قیراطی تا اندازه‌ای برای یک حلقه انگشتری زیاد است.

جالب درباره الماس: بزرگترین الماس جهان حدود 600 گرم وزن دارد و در عصای ملکه انگلیس بکار برده شده است.

الماس کوه نور که در زمان تصرف نادرشاه افشار از هند غنیمت گرفته شده بود، از پادشاهان ایران به انگلستان رسید و اکنون بر روی تاج ملکه و پادشاه انگلیس یا بریتانیا است.

بیشتر بخوانید: 10 سنگ انگشتر طلا با زیبایی خیره کننده

قیمت الماس چطور مشخص می شود؟

کیفیت یک الماس تعیین کننده قیمت آن است؛ کیفیت نیز بر اساس 4C معروف اندازه گیری می شود که در زیر هر کدام را شرح می دهیم:

4C اشاره به چهار معیار clarity، color، cut، carat دارد

carat: کارات یا همان قیراط به فارسی در واقع نشان دهنده وزن الماس است. قیراط واحد اندازه گیری وزن سنگ های قیمتی است، مثل گرم.

cut: الماسی که از معادن بدست می آید اگرچه هندسه خاصی دارد، اما برای ورود به بازار طلا و جواهرات معمولا آن را به شکل های خاص برش می دهند. cut یا برش الماس یکی از معیارهای قیمت گذاری و کیفیت الماس است؛ برای مثال قبلا درباره برش الماس برلیان صحبت کرده ایم.

color: رنگ الماس یکی از معیارهای کیفیت الماس بحساب می آید. رنگ الماس از شفاف تا زرد متغیر است. هر چه سنگ الماس بی‌رنگ‌تر باشد، ارزش بیشتری در بازار دارد.

clarity: شفافیت یکی از معیارهای کیفیت و قیمت گذاری الماس است. هرچه یک الماس شفافیت بیشتری داشته باشد، قیمت آن در بازار بیشتر خواهد بود. ممکن است یک الماس ترک خوردگی یا عیب و نقص درونی داشته باشد، همه این موارد از قیمت آن کم می کند. الماس ها بر اساس بدون عیب و نقص بودن و یا عیب و نقص داشتن از درجه 1 تا درجه 3 قیمت گذاری می شوند.

برای قیمت گذاری یک الماس این 4 موردی که گفتیم، یعنی شفافیت، رنگ الماس، قیراط الماس و نحوه برش، دخیل هستند. به جز برش الماس که کار دست انسان است، سایر مولفه بطور طبیعی و ذاتی در الماس است و نمی توان تغییری در آن ایجاد کرد. برش با کیفیت الماس می تواند قیمت آن را خیلی افزایش دهد.

الماس‌های کوچک‌تر در شکل طبیعی خود بیشتر رایج هستند؛ بنابراین، سنگ‌های بزرگ‌تر که با وزن قیراط سنجیده می‌شوند بسیار کمیاب‌تر، رویایی‌تر و خواستنی‌تر هستند و بدون شک ارزش بیشتری در بازار دارند. در نهایت این که برش یک الماس نیز مانند سه حرف C اول (وزن، شفافیت و رنگ) حائز اهمیت است. به عبارت دیگر، سنگی که خوب برش نخورده باشد از ارزش یک الماس گران‌بها می‌کاهد و به اصطلاح آن را از سکه می‌اندازد.

رنگ های مختلف الماس؛ از بی رنگ تا زرد

الماس در طیف بی رنگ تا رنگ زرد درجه بندی می شود. معیار درجه بندی نیز میزان بی رنگ بودن آن است؛ هرچه یک الماس بی رنگ تر باشد، درجه بالاتری را در طیف درجه بندی از آن خود می کند.

درجه بندی الماس را با حروف D تا Z انجام می شود، D شفاف ترین الماس و Z الماسی که زرد است. به این نکته توجه داشته باشید که الماس گران قیمت بی رنگ است و الماس هایی که رنگ های مختلف دارند، مثل الماس سیاه، الماس صورتی و …، الماس های با رنگ های فانتزی هستند و ارزش آن ها به اندازه الماس بی رنگ نیست.

راه تشخیص درجه شفافیت و رنگ الماس ساده نیست و متخصصین فقط می توانند این مورد را چک کنند. اما بطور کلی می توان درجه بندی زیر را برای الماس در نظر گرفت.

شکل بالا نشان دهنده رنگ های مختلف یک الماس و نام هایی که به انگلیسی روی آن می گذارند است.

در این درجه بندی D به عنوان شفاف ترین الماس و Z به عنوان زردرنگ ترین الماس در نظر گرفته می شود و قیمت آن ها نیز به همین ترتیب کم می شود.

بیشتر بدانید: برلیان چیست و چه تفاوتی با طلا و جواهر دارد؟

الماسی که در انگشتر طلا استفاده می شود چه برش هایی دارد و چه شکل هایی دارد؟

• تراش گرد

• تراش امرالد یا زمرد

• تراش قلب

• تراش بیضی

• تراش مارکیز

• تراش گلابی

• تراش پرنسسی

• تراش مثلثی

• تراش رادیانت

• تراش کاشن یا کوسنی

• تراش تریلیون

• تراش آشر یا پله ای الماس

چطور الماس اصل را تشخیص دهیم؟

الماس سخت ترین ماده طبیعی پیدا شده است و در مقیاس درجه بندی سختی اجسام، مقیاس 10 در درجه بندی موس را دارد. الماس های مصنوعی زیادی در آزمایشگاه ساخته می شود که از نظر ظاهری، کاملا شبیه الماس های طبیعی است. این الماس ها با نام الماس اتمی یا نگین اتمی نیز معروف هستند.

بیشتر بخوانید: تفاوت برلیان و نگین اتمی چیست؟

برای تشخیص اصل بودن الماس می توانیم از موارد زیر استفاده کنیم، البته توجه داریم که تشخیص سنگ اصل الماس از تقلبی آن یک کار حرفه ای و تخصصی است و بهتر است توسط متخصص گوهرشناسی انجام شود، موارد زیر فقط برای تست های ساده و اطمینان یابی است:

1-ذره بین مخصوص گوهرشناسی برای تشخیص الماس اصل استفاده کنید: ذره بین طلافروشی ها می تواند 10 برابر اندازه الماس را بزرگتر کند، به این ترتیب با نگاه کردن به درون سنگ می توان ناخالصی یا مواردی که الماس را تقلبی نشان دهد را پیدا کرد. این مورد را افراد غیر متخصص نمی توانند تشخیص دهند و باید تجربه کافی در این زمینه داشته باشید.

۲-تشخیص اصل بودن الماس با بخار دهان: الماس بخار را بر روی خود نگه نمی دارد، ولی نمونه های اتمی و مصنوعی به این شکل نیستند. کافی است روی الماس با نفس خود بخار ایجاد کنید(دقیقا مثل بخار نفس بر روی شیشه در زمستان) و اگر این بخار سریع برطرف شد، یعنی الماس اصل است.

۳- تشخیص اصل بودن الماس با انعکاس نور در آن: اگر سنگ هیچ رنگی را منعکس نکند و فقط نور سفیدی را منعکس ­کند، یعنی سنگ شما اصل نیست. چون الماس اصل قطعاً ترکیبی از نور سفید و رنگین‌کمان را در نور منعکس می‌کند.

۴- تشخیص اصل بودن الماس اصل با آب: الماس طبیعی در آب فرو می رود، ولی الماس مصنوعی و یا الماس تقلبی براحتی در آب فرو نمی رود، این نکته می تواند به تشخیص اصل بودن الماس کمک کند.

مطالعه مفید: آشنایی با سنگ های قیمتی؛ یاقوت و تشخیص اصل بودن آن

سخن پایانی

در این نوشته به انواع برش های الماس که در ساخت انگشتر استفاده می شود به همراه تصویر آن اشاره کردیم. گفتیم که چطور می توان الماس اصل را از تقلبی با راه های تقریبی تشخیص داد. نحوه قیمت گذاری یک الماس بر اساس چهار معیار: شفافیت الماس، رنگ الماس، نحوه برش الماس و قیراط یا وزن الماس را اشاره کردیم و روش درجه بندی هر کدام را نیز بیان کردیم. در صورتی که درباره الماس و انواع آن سوالی دارید می توانید در قسمت نظرات از ما بپرسید.