the most precious metals

انواع فلزات گرانبها ؛ آشنایی با فلزاتی که در زیورآلات بیشترین کاربرد را دارند

فهرست مطالب

فلزات گرانبها از تاریخ باستان همراه انسان بوده است، طوری که انسان از 8 هزار سال پیش از فلزات گرانبهایی مثل طلای زرد رنگ، برای ساخت زیورآلات تشریفاتی استفاده می کرده است. در تمدن های باستان از فلزات گرانبهای زیادی استفاده می شده است، اما در فرهنگ های مختلف استفاده از آن متفاوت بوده است. برای مثال مصر، از طلا استفاده زیادی در وسایل تشریفاتی خود داشته اند. اما تمدن چین نقره بیشتر استفاده می شده است.

فلزات گرانبها، فلزاتی هستند که علاوه بر ارزش اقتصادی بالا، استفاده صنعتی زیادی نیز دارند و جزو فلزاتی هستند که واکنش پذیری کمتری با سایر مواد دارند. از دید تاریخی، فلزات گران‌بها به‌عنوان ارز مهم بوده‌اند، ولی امروزه بیشتر به‌عنوان سرمایه یا اجناس صنعتی دیده می‌شوند. فلزاتی مانند: طلا، نقره، پلاتین، پالادیوم و رودیم جزو فلزات گرانبها بحساب می آیند.

لیست فلزات گرانبها به ترتیب

فلزات گرانبها؛ طلای زرد

فلزات گرانبها طلای زرد

اولین و شناخته شده ترین فلز گرانبها، طلای زرد است. طلای زرد بدلیل درخشان بودن و انعطاف پذیری که دارد و همچنین زیبایی خیره کننده آن، اولین فلزی است که برای ساخت طلا و جواهر از آن استفاده شده است. در مصر باستان نیز فقط پادشاهان و اشراف زاده ها حق استفاده از منصوجات طلا را داشتند و جنبه تقدس به این فلز زرد می دادند.

طلای زرد بصورت نجیب و خالص در طبیعت پیدا می شود و اصل آن بصورت دانه های شنی مانند درحشان است. از طلای زرد در موارد مختلفی استفاده می شود از جمله صنایع کامپیوتری(در هر موبایل و کامپیوتری مقداری طلا بکار رفته است)، طلا و جواهر، صنایع نظامی، پزشکی و فضاپیماها…

طلای 24 عیار خیلی انعطاف پذیر است و برای استفاده از آن، با بسیاری از فلزها آلیاژ می شود. این آلیاژها عموما برای رسیدن به درجه‌های مختلف سختی و نرمی‌، دمای ذوب مناسب، ایجاد رنگ متفاوت تهیه می‌شوند.

فلز مس رایج‌ترین فلز در آلیاژهای طلاست و باعث قرمزتر شدن رنگ آلیاژ می‌شود. میزان طلای موجود در هر آلیاژ از واحد ۲۴ یا واحد ۱۰۰۰ محاسبه و مطرح می‌شود. طلای ۱۸ عیار به معنی ۱۸ واحد طلا و ۶ واحد فلز دیگر و طلای ۹۰۰ به معنی ۹۰۰ واحد طلا و ۱۰۰ واحد فلز دیگر است. شاید جالب باشد بدانید هند بزرگ‌ترین واردکننده طلا در جهان است به این خاطر که تقاضای جواهرات طلا در این کشور بسیار بالاست.

مطالعه بیشتر: عیار طلا چیست؟

ترکیبات طلا که در صنعت طلا و جواهر استفاده می شود معمولا به سه دسته تقسیم می شود:

  • رزگلد
  • طلای زرد
  • طلای سفید

طلای زرد:

طلای خالص 24 عیار که با ترکیب کمی از سایر فلزات استفاده می شود بطوری که تغییر رنگ زیادی از زرد طلایی نداشته باشد. در برخی طلاوجواهر نیز یک لایه روکش طلای 24 عیار بر روی قطعه می کشند تا درخشان بنظر برسد. برای مثال انگشتر طلای زرد یکی از پرطرفدارترین نوع طلای زرد بحساب می آید.

رزگلد(طلای قرمز):

اگر به این نوع طلا با رنگ طلای رو به قرمز علاقه دارید، بهتر است بدانید که از ترکیب طلای خالص 24 عیار و مس ساخته می شود. هرچه میزان مس موجود در آن بیشتر باشد، رنگ طلا به سمت رزگلدی بیشتر می رود و قیمت آن نیز کاهش می یابد. به رزگلد طلای قرمز هم می گویند. طلای رزگلد امروز طرفداران زیادی دارد و جزو دسته های مد بحساب می آید.

طلای سفید:

طلای سفید در واقع همان طلای زرد است که با استفاده از سایر فلزات رنگی، رنگ آن به سفید تغییر پیدا کرده است. معمولا روی طلای زرد یک لایه از پلاتین، پالادیوم یا نیکل می کشند تا طلای سفید تشکیل شود. همچنین یک لایه روکش رودیوم برای حفظ درخشندگی دائمی طلای روی آن می کشند.

فلزات گرانبها؛ نقره

فلزات گرانبها، نقره

یکی دیگر از فلزات گرانبها و شناخته شده امروزی، فلز نقره(Silver) است. جالب است بدانید در دوران باستان از فلز نقره بیشتر از طلا استفاده می‌شد زیرا علاوه بر سبک‌تر بودن از طلا مقاوم‌تر و مستحکم‌تر هم بود. از این فلز گرانبها در ساخت وسایلی همچون وسایل غذاخوری، زیورآلات و وسایل زینتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از دیگر فلزات گرانبها باید به نقره اشاره کرد که بعد از طلا از محبوبیت بسیار زیادی برخوردار است. نقره فلزی نرم، سفیدرنگ، براق و جذاب است. نقره در طبیعت هم به صورت خالص و هم به صورت آلیاژ طبیعی همراه با طلا و دیگر فلزات و هم در برخی سنگ‌های معدنی یافت می‌شود.

مس یکی از فلزات گرانبها

فلز مس نیز یک فلز قیمتی و گرانبها به شمار می‌آید که از آن در صنعت طلاسازی بسیار استفاده می‌شود. مس علاوه بر صنعت طلاسازی در بسیاری از صنایع کاربرد کلیدی دارد و حتی ظروف مسی نیز طرفداران خودش را دارد.

از فلز مس علاوه‌براینکه برای تغییر رنگ طلا استفاده می‌شود، برای پایین آوردن عیار طلا هم کمک می‌گیرند. یعنی وقتی می‌خواهند طلاهایی با عیار بالا را به طلاهایی با عیار پایین تبدیل کنند طلا را با مقادیر معینی از فلز مس ترکیب می‌کنند و با افزایش میزان فلزات دیگر در ترکیب طلا، عیار طلا کاهش یافته و در نتیجه قیمت آن نیز کم می شود.

البته باید اشاره کنیم که عیب فلز مس در ساخت زیورآلات این است که ممکن است روی پوست بعضی از افراد ردی سیاه به جا بگذارد.

فلزات گرانبها؛پلاتین (Platinum)

پلاتین یکی از باارزش‌ترین فلزات گران‌بهاست. نام این فلز برگرفته از واژه‌ی اسپانیایی پلاتینا به معنی «نقره کوچک» است. نادر بودن این فلز ۳۰ برابر بیشتر از طلاست. کشورهایی آمریکای جنوبی اولین کسانی بودند که از ارزش و خواص پلاتین بهره گرفتند. چندین سال بعد، در حوالی سال ۱۸۳۲ اروپایی از آن در صنایع مختلف استفاده کردند. و سپس به قاره‌های آفریقا و آسیا رسید. پلاتین کمترین واکنش‌پذیری در بین تمامی فلزات را دارد و در برابر خوردگی بسیار مقاوم است. پلاتین حتی در محیط‌های داغ هم این ویژگی را حفظ می‌کند.

جالب است بدانید که قیمت پلاتین از طلا نوسان بیشتری دارد. در ساخت زیورآلات پلاتین بعد از طلا بیشترین استفاده را دارد. این فلز گرانبها در مقابل تیرگی و خوردگی بسیار مقاوم است به‌طوری که حتی از طلای زرد هم بهتر است. همچنین شکل‌پذیری آن نیز بسیار بالاست. جواهرات پلاتین عموما با عیار ۹۵۰ از هزار ساخته می‌شوند.

فلزات گرانبها؛رودیوم (Rhodium)

رودیوم کمیاب‌ترین عنصر از خانواده پلاتین است و قیمت بسیار بالایی هم دارد. این فلز کمیاب، به رنگ نقره‌ای-سفید است و جنس بسیار سختی دارد . مقاومت بسیار در مقابل فرسایش، درخشندگی و جلای قابل توجه از ویژگی‌های رویدوم به‌شمار می‌روند. این فلز اغلب در سنگ‌های حاوی پلاتین و نیکل همراه با دیگر فلزات گروه پلاتین یافت می‌شود. رودیم در مقابل فرسایش و واکنش‌های شیمیایی مقاومت بسیار بالایی دارد. یک لایه بسیار نازک رودیم هم می‌تواند درخشش و جلای قابل توجه و مقاومت بالایی در مقابل فرسایش و تیرگی به جواهرات بدهد از آن در ساخت جواهرات به وفور استفاده می‌شود.

فلزات گرانبها؛تیتانیوم (Titanium)

تیتانیوم یک فلز سبک است که به راحتی می توان رنگ آن را تغییر داد. همین ویژگی‌ها آن را یک فلز بسیار مناسب برای طراحی و ساخت زیورآلات تبدیل کرده است. بعلاوه، تیتانیوم حساسیت‌زا هم نیست به همین خاطر در ساخت زیورآلات کاربرد زیادی دارد.

کدام فلزات از طلا گرانتر هستند؟

پالادیم اکنون گرانبهاترین فلز در میان چهار فلز ارزشمند مهم است. همچنین پلاتین نیز از طلا کم یاب تر و گرانتر بحساب می آید.

اشتراک در
اطلاع از

0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه نظرات
0
سوالتو درباره طلا بپرس... ما کمکت میکنیم که حلش کنیx