سرمایه گذاری در طلای آب شده و بازار طلا نیاز به دانستن یک سری اطلاعات دارد. خرید طلای زینتی نیز نیاز به دانستن یک سری اصطلاحات دارد. همانطور که وقتی برای خرید موبایل به موبایل فروشی می رویم یا از قبل میزان حافظه، اندازه صفحه نمایش و ساعت ذخیره باطری آن را میدانیم یا اینکه از فروشنده میخواهیم آن را برای ما توضیح دهد، در بازار طلا هم نیاز است که قبل از خرید، اصطلاحاتی را بدانیم.
دانستن اصطلاحات بازار طلا چند مزیت دارد؛ اول اینکه اگر شما این اصطلاحات را ندانید، ممکن است نتوانید گزینه مناسب خود در طلا را پیدا کنیدف دوم اینکه فرض کنید برای خرید طلا به طلافروشی رفته اید، طلافروش به شما می گوید عیار این طلا 18 است و شما نمی دانید یا اینکه به شما بگوید عیار این دستبند طلا 18 است و اجرت آن 20% و باز هم شما اطلاعی ندارید، اینجا نمی توانید بررسی کنید که آیا طلای شما درست محاسبه شده است یا اینکه طلافروشی بیشتر از قیمت واقعی با شما حساب می کند.
اینجاست که دانستن اصطلاحات طلا می تواند به شما کمک کند، به محض اینکه طلافروش متوجه شود شما اطلاعاتی در این زمینه دارید، از اضافه کردن درصد زیادی به طلا خودداری می کند و حواسش جمع می شود که با یک آدم مطلع معامله می کند نه کسی که چیزی از این بازار نمی داند. پس مزیت دیگر آن این است که کلاه سرتان نمی رود. حال فرض کنید طلای آب شده می خواهید بخرید و نمیدانید مظنه چیست؟ یا عیار چیست و یا اینکه آب شده چه فرقی با طلای دیگر دارد، نمی توانید تصمیم درستی بگیرید و یا براحتی سود 7% طلافروش بر طلای آب شده را می پذیرید، در صورتی که اگر از قبل بدانید، نمی توانند کلاه سر شما بگذارند.
1. اجرت ساخت و کارمزد در طلا
اجرت طلا همان هزینه تولید و ساخت آن است. مثل هر کالای دیگری که در فرآیند تولید خود پول کارگر، هزینه برق و آب و گاز و هزینه های دیگری دارد، طلای زینتی که ساخته می شود نیز هزینه هایی دارد. در بازار طلا این هزینه بصورت درصد یا بصورت تومان اعلام می شود. برای مثال النگویی که ساخته شده و نو هست(طلای دست دوم اجرت ندارد) می تواند 15 درصد اجرت ساخت داشته باشد.
هزینه ساخت و دستمزد کارگاه طلا را «اجرت» یا کارمزد طلا می‌گویند که به هنگام خرید طلای زینتی یا مصنوعات طلا، مثل سکه طلا قیمت آن برای هر گرم محاسبه می‌شود. در زمان فروش طلا، این درصد یا هزینه اجرت ساخت از قیمت کلی که پرداختید کم می شود. اجرت ساخت طلا فقط یکبار باید پرداخت شود، آن هم در اولین فروش طلای نو به مشتری.
واقعیت این است که اکثر کارها، اجرتشان درصدی هست. مثلا می‌گویند اجرت این کار 17% است. روش محاسبه اجرت برای این کارها، درصد گرفتن از قیمت روز طلا هست و بعد ضرب در وزن طلا برای مثال 10.560 وزن طلا را در اجرت هر گرم طلا به قیمت روز ضرب می کنیم.
اطلاعات بیشتر:
- بازار طلا به زبان ساده؛ اجرت ساخت چطور محاسبه می شود؟
- طلای بدون اجرت چیست و چطور طلای کم اجرت بخریم؟
2. سود طلافروش
سود خرده فروشان طلا از نظر قانونی ۷ درصد است(+). پول طلای خام و پول اجرت، هزینه تمام‌شده برای طلافروش است یعنی مبلغی که پای خودش افتاده و باید سود خود را نیز محاسبه کند(+). سود 7% طلا روی پولی که طلافروش برای طلا پرداخته است حساب می شود. یعنی برای مثال اگر قیمت روز وزن طلایی که خریدید 10 میلیون باشد و اجرت آن 2 میلیون، 7% از 12میلیون تومان می شود سود طلافروشی. که این مقدار برابر است با 840 هزار تومان.
بالای فی در طلا یعنی چه؟ فی در طلافروشی یعنی قیمت لطحظه ای 1 گرم طلای 18 عیار. به قیمت فی قیمت تابلو هم می گویند، اگر به شما برای خرید طلای شما بالای فی وعده دادند یعنی خرید طلای با قیمت بالاتر از قیمت رسمی اتحادیه طلا و جواهر.
مطالعه کنید:
3. مظنه یا مثقال طلا
مظنه طلا یا مثقال طلا هر دو مترادف یکدیگر و برابر با ۴/۶۰۸۳ گرم طلای ۱۷ عیار (۷۰۵) می باشد. اما چرا طلای ۱۷ عیار؟ مگر استاندارد بازار طلای ایران ۱۸ عیار نیست؟ بله درست است استاندارد طلای ایران ۱۸ عیار است، اما عیار طلای ۱۷ از قدیم که استاندارد بازار بوده است رایج بوده و امروزه نیز استفاده می شود.
مظنه طلا، همه چیز را راجع به قیمت طلا بیان می‌کند و راحت‌تر از مثقال طلا یا قیمت مثقال طلا در دهان می‌چرخد. تنها نکته‌ای که باید اشاره کنیم، این است که مظنه فقط در ایران و در بین زرگرها متداول است اما اصطلاح مثقال طلا در بین کشورهای عربی و ایران مرسوم است.
روش محاسبه مظنه طلا:
مظنه طلا یا مثقال طلا = ۹.۵۷۴۲ / ( قیمت هر اونس در بازار جهانی * قیمت دلار آزاد )
مظنه و مثقال و بیان قیمت طلا در بازار طلا با این واحد و تبدیل آن به قیمت 1 گرم طلای 18 عیار مثل بیان قیمت ها به ریال است که بعد آن را به تومان تبدیل می کنیم. رسمی آن مظنه است (مثل ریال) اما معاملات بر اساس قیمت 1 گرم طلای 18 عیار است(مثل تومان).
4. سوت طلا
واحد اندازه گیری سوت در بازار طلا یکی از پر کاربردترین اصطلاحات بازار طلا است و همه فعالین این بازار آشنایی کامل با این کلمه دارند.
هر گرم، ۱۰۰۰ میلی گرم و هر میلی گرم یک سوت است. پس بازار طلا فقط بجای گفتن ۱ میلی گرم، می گویند یک سوت. هر گرم ۱۰۰۰ سوت است.
اما اگر بخوایم ساده تر بگوییم یک گرم ۱۰۰۰ میلی گرم است. پس ۱ گرم طلا ۱۰۰۰ سوت است. همانطور که در بالا اشاره کردیم هر ۱ گرم طلا می شود ۱۰۰۰ سوت طلا. نکته ای که باید در ذهن داشته باشید این است که طلافروشان طبق عرف و سنتی که در بازار طلا هست(مثل قیمت دادن بر اساس واحدی به نام مظنه که از بازار سنتی طلای ایران بوده و همچنان رایج است) طلا را با سوت می خوانند.
همواره عدد سوم اعشار را در طلافروشی صفر می گذارند. برای مثال اگر طلای شما برابر شود با 12.54 گرم باشد، آن را 12.540 نوشته و می خوانند 12 گرم و 540 سوت طلا.
5. اونس طلا یا انس جهانی
انس (مخفف: oz) از واحدهای جرم است. Oz سرواژهٔ «ounce» است. انس طلا در واقع به ۳۱.۱۰۳۵ گرم از طلا می گویند که یک استاندارد بین المللی برای مبادلات طلا بین کشورها و مقاصد تجاری استفاده می شود، فرقی ندارد انس بصورت شمش باشد یا بصورت خرده های طلا، فقط باید همزمان ۲ ویژگی زیر را داشته باشد:
- طلای خالص باشد یا طلای ۲۴ عیار یا طلای ۹۹۹.۹۹ باشد.
- وزن آن ۳۱.۱۰۳۵ گرم از طلای خالص باشد.
اونس یا انس واحد اندازه‌گیری بین‌المللی برای وزن فلزات گران‌بهایی مثل طلا و نقره است. هر اونس وزنی معادل ۳۱.۱۰۳۴۳ گرم دارد. در آمریکا و کشورهای اروپایی از اونس برای اندازه‌گیری وزن طلا استفاده می‌کنند. در ایران از مثقال یا همان مظنه طلا استفاده می‌شود.
6. طلای آب شده
طلای آب شده چیست؟ طلای آب شده همان طلای دست دوم و قدیمی یا طلای کهنه ما است که به طلافروش‌ها می‌فروشیم. طلافروش ها نیز طلای دست دوم خریداری شده را ذوب کرده و طلای بدست آمده را اصطلاحا طلای آب شده می گویند. طلای ذوب شده بصورت تکه هایی از طلا در می آید که به آن اصطلاحا مفتول می گویند. بعد از آن طلای آب شده قیچی می شود و در وزن های مختلف به طلاسازها و یا افرادی که میخواهند سرمایه گذاری کنند، تحویل داده می شود.
- طلای آب شده چیست؟
- استعلام کد طلای آب شده | استعلام کد ری گیری طلای آب شده از اتحادیه
- چرا نباید طلای آب شده بخریم؟ چرا بخریم؟
- نظرات در مورد طلای آب شده و محاسبه آنلاین قیمت طلای آب شده
- روش‌های خرید طلای آب شده چیست؟ انواع معاملات طلای آب شده
- از کجا طلای آب شده بخریم؟ +ویدئو ۰ تا ۱۰۰ خرید طلای آب شده
- برای سرمایه گذاری خرید طلای آب شده بهتر است یا شمش طلا؟
- طلای آب شده بهتر است یا سکه؟ کدام یک برای سرمایه گذاری بهتر است؟
- برای سرمایه گذاری طلای آب شده بهتر است یا طلای دست دوم؟
7. انگ طلای آب شده
انگ، کدی که پس از ری‌گیری برروی طلای آب شده حک می‌شود تا عیار طلا را مشخص کند. کد ری گیری نیز به آن می گویند که توسط آزمایشگاه ری گیری بر روی طلای آب شده حک می شود. نام دیگر کد ری گیری یا انگ یا شماره پاکت است.
8. سنگ محک طلا
برای تشخیص اصل بودن طلا از سنگی استفاده می شود. سنگ محک سنگی سیاه رنگ از جنس سیلیسیم و کوارتز است. سنگ محک نوعی سنگ که برای سنجش آلیاژهای فلزات گرانبها استفاده می‌شود. دارای سطح دانه ریز است که فلزات نرم اثری قابل مشاهده بر روی آن باقی می‌گذارند.
سنگ محک برای تشخیص اصل بودن طلا استفاده می شود. برای تشخیص طلا را روی این سنگ می کشند و بعد مقداری تیزاب سلطانی می ریزند و بررسی می کنند که رنگ آن با رنگ های معیار یکی است یا متفاوت است. بر اساس رنگی که ایجاد می شود، بطور تقریبی عیار طلا و در نتیجه اصل بودن یا تقلبی بودن آن را مشخص می کنند.
این روش برای تشخیص اصالت طلاهای خرد و سبک با عیار پایین مناسب است در حالی که سنجش طلاهای سنگین کاربرد خوبی ندارد.
9. تیزاب سلطانی
تیزآب سلطانی، محلولی بسیار خورنده است که می‌تواند فلزاتی مانند طلا، پلاتین و … را در خود حل کند. از این محلول برای عیارسنجی طلا استفاده می‌شود. مخلوطی از تیزآب (اسید ازتیک) و اسید کلریدریک (جوهر نمک) که می‌تواند همه فلزات حتی طلا را در خود حل کند. تیزاب سلطانی توسط محمدبن زکریای رازی ایجاد شده است.
از تیزآب سلطانی بر روی سنگ محک استفاده می کنند و اگر رنگ فلزی که بر روی سنگ کشیده شده باشد، سبز شود یعنی تقلبی است. و همچنین با رنگ های مختلفی که بر روی سنگ محک ایجاد می کند، عیار طلا را مشخص می کنند.
10. شمش طلا
شمش طلا از طلای خام ساخته می شود که عیار بالایی دارد و معمولا خالص ترین طلای موجود است. برای مثال شمش 1 کیلویی سوئیسی را می توان نام برد. معمولا روی شمش طلا اطلاعات آن درج می شود و برای مبادلات بین المللی استفاده می شود. عیار شمش طلا برابر است با 999.99 یا همان طلای خالص و خام.
11. طلای خام یا طلای خالص
طلای خالص به فلزی اطلاق می‌شود که 99.9 درصد آن طلا است و آلیاژ دیگری ندارد. همچنین می توان از آن به عنوان طلای 24 عیار یا طلای 999 یاد کرد. طلای خام همان فلزی است که همراه با ناخالصی‌های بسیار از معادن طلا استخراج می‌شود. این طلا را در طی مراحلی به صورت شمش‌های ۲۴ عیار در می‌آورند.
بعد از استخراج، طلای خام به کارخانه‌های پالایش طلا ارسال می‌شود تا پالایش و تصفیه شود و به صورت طلا مسکوک یا محصولات طلا دیگر تبدیل شود.
12. عیار طلا
نسبت طلای خالصِ استفاده شده در آن قطعه به کل وزن قطعه طلا، عیار می‌گوییم. طلای خالص را برابر ۱۰۰۰ در نظر می‌گیریم، یعنی در یک کیلو طلا، ۱۰۰۰ گرم طلای خالص وجود دارد. وقتی می‌گوییم طلای ۷۵۰، یعنی اینکه در ۱۰۰۰ گرم طلا، ۷۵۰ گرم طلای خالص وجود دارد، به‌عبارت دیگر ۷۵درصد آن (۷۵%) طلای خالص هست. عیار ۲۴ هم همان طلای خالص است و مثل عیار ۱۰۰۰ است. برای مثال طلای ۱۸ عیار همان طلای ۷۵۰ عیار است که یکی در مقیاس ۲۴ و دیگری در مقیاس ۱۰۰۰ گفته شده است.
بالاترین عیار طلا در جهان 24k یا همان عیار 1000 است که خلوص آن برابر با ۹۹.۹٪ است. هیچ وقت به این طلای خالص 100٪ نمی گویند و دلیل آن این است که امکان ندارد که فقط طلای خالص داشته باشیم و قطعا ناخالصی کمی در طلای خالص هم وجود خواهد داشت.
عیار طلا می‌تواند متفاوت باشد و در محصولات طلا معمولاً به صورت نشانه‌ای مثل عدد ۱۴K، ۱۸K، ۲۲K و غیره نشان داده می‌شود. هر عدد نشان دهندهٔ عیار طلا است و نشان می‌دهد که چند قسمت از ۲۴ قسمت کل وزن آلیاژ یا نمونه از طلا خالص است.
13. عیارسنجی یا ری گیری طلا
عیارسنجی یا آنالیز عیار، فرآیند اندازه‌گیری و تعیین عیار یا خالصی یک ماده است. در زمینه طلا، عیارسنجی به معنای تعیین درصد طلا خالص در یک آلیاژ یا نمونه طلا است.
به روش هایی که برای پیدا کردن عیار یا میزان خلوص طلای بکار رفته در یک قطعه طلا استفاده می شود، عیار سنجی می گویند. برای مثال برای مثال برای بررسی عیار طلای آب شده آن را به آزمایشگاه ری گیری می برند و با استفاده از دستگاه مخصوص و مواد خاصی عیار آن طلا را بررسی می کنند.
روش‌های دیگری نیز برای عیارسنجی طلا وجود دارد، از جمله استفاده از دستگاه‌های الکتروشیمیایی مانند آنالایزرهای طلا، طیف‌سنجی اسپکتروسکوپی، طیف‌سنجی پلاسمای جفت شده (ICP) و غیره.
14. مثقال طلا
مظنه طلا یا مثقال طلا هر دو مترادف یکدیگر و برابر با ۴/۶۰۸۳ گرم طلای ۱۷ عیار (۷۰۵) می باشد. اما چرا طلای ۱۷ عیار؟ مگر استاندارد بازار طلای ایران ۱۸ عیار نیست؟ بله درست است استاندارد طلای ایران ۱۸ عیار است، اما عیار طلای ۱۷ از قدیم که استاندارد بازار بوده است رایج بوده و امروزه نیز استفاده می شود.
مظنه طلا، همه چیز را راجع به قیمت طلا بیان می‌کند و راحت‌تر از مثقال طلا یا قیمت مثقال طلا در دهان می‌چرخد. تنها نکته‌ای که باید اشاره کنیم، این است که مظنه فقط در ایران و در بین زرگرها متداول است اما اصطلاح مثقال طلا در بین کشورهای عربی و ایران مرسوم است.
15. حباب طلا
در برخی موارد قیمت طلا در ایران براساس قیمت‌های تثبیت‌شده در کشور به فروش می‌رسد، به این اختلاف قیمت میان انس جهانی و قیمت تثبیت شده در ایران، حباب طلا می‌گویند. به اختلاف قیمت ایجاد شده در اثر نوسانات داخلی قیمت طلا با قیمت واقعی جهانی هر گرم طلا گفته می شود. حباب دارای دو حالت حباب مثبت و حباب منفی است. حباب مثبت یعنی بیشتر بودن قیمت طلا از قیمت واقعی جهانی و حباب منفی یعنی کمتر بودن آن.
16. حباب سکه
مثل حباب طلا، حباب سکه نیز به اختلاف قیمت واقعی و بازار سکه اشاره دارد. اختلاف قیمت آن بر اساس قیمت جهانی طلا بررسی می شود. وقتی در بازار گفته می‌شود که مثلا سکه حباب دارد، منظور این است که قیمت آن در حال حاضر بالاتر از ارزش ذاتی و واقعی سکه در این برهه از زمان است.
17. اسپرد شمش
اسپرد در بازار مبادلات ارز به تفاوت قیمت بین دو ارز در یک زمان ثابت گفته می شود. اسپرد قیمت تفاوت بین قیمتی است که در هنگام خرید طلا به شما پیشنهاد می‌شود و قیمت پیشنهادی برای شمش طلا، زمانی که می‌خواهید آن را بفروشید. تفاوت قیمت خرید و فروش شمش را اسپرد شمش طلا می گویند.
برای درک بهتر این موضوع فرض کنید یک گرم طلای آب شده دارید برای این طلای آب شده در هر لحظه دو قیمت متفاوت وجود دارد. یکی قیمتی است که شما در آن قیمت خرید را انجام می دهید و دیگری به قیمتی گفته می شود که در آن قیمت فروش انجام می گیرد. به تفاوت این دو قیمت اسپرد گفته می شود.
به طور دقیق تر اسپرد همان اختلاف بین قیمت خریدار و قیمت فروشنده در هر لحظه است.
18. ریژه قالب طلا
پس از ذوب کردن طلای شکسته و طلای دست دوم، آن را در قالب هایی می ریزند که به آن ریژه می گویند. برخی از این قالب‌ها دارای انگ هستند و برخی دیگر پس از بیرون آوردن از قالب، انگ را روی آن حک می‌کنند.
19. بوته ذوب طلا
ظرفی که طلای شکسته یا طلای دیگر را در آن میریزند و برای ذوب از آن استفاده می کنند. این ظرف برای دمای بالای مذاب ساخته شده است و مخصوص این نوع فعالیت ها می باشد.
غالباً جنس بوته‌ی طلا از مخلوط گرافیت، خاک رس یا گچ است؛ هر بوته طلا باید فقط برای یک عیار معین به کار رود.
20. قالکاری طلا
قالکاری یا غالکاری طلا به کاری می گویند که طلا را از سایر فلزات جدا می کنند. قالکاری که به صورت غالکاری هم نوشته می‌شود ، یکی از زیرشاخه‌های مشاغل مرتبط با بازیافت فلزات گرانبهاطلا است و به معنی بازیابی طلا از زباله‌هایی که ممکن است در آن اثری از طلا باشد است.
در واقع قالکار تقریباً از هر چه خاکه های طلاسازها در آن طلا باشد، حتی به میزان اندک سعی می‌کند طلا را جدا و استخراج نماید.
21. آبکاری طلا
آبکاری طلا(Gold Plating) یا روکش طلا یا تغییر رنگ طلا همگی به تغییر لایه روکش طلا گفته می شود. اما مبدا این آبکاری طلا کجا است؟ طلای ۲۴ عیار بسیار نرم است و معمولا برای ساخت طلا و جواهرات با آلیاژهایی از فلزات دیگر مثل مس، نقره، نیکل، پلاتین و … ترکیب می شود. این ترکیب با فلزات دیگر، درخشندگی و زردی ذاتی طلای ۲۴ عیار را کم می کند و برای جبران این کاهش درخشندگی و زرد شدن طلا، یک لایه روکش طلای ۲۴ عیار بر روی قطعه طلا می کشند. این روکش طلا را آبکاری طلا می گویند.
مطالعه کنید: صفر تا ۱۰۰ هر آنچه که باید درباره آبکاری طلا بدانید ✅
22. مخراج کاری طلا
سوار کردن نگین و سنگ بر روی پایه‌ی طلا و جواهرات مخراجکاری می‌گویند. مرصع‌کاری یا مخراج کاری یا جواهر نگاری یا نگین کاری. یکی از شاخه‌های صنایع دستی سنگی است مرصع به معنی آنچه با جواهر تزئین شده باشد، است. هنر مرصع کاری عبارت است از نشاندن جواهر (سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی) بر روی ظروف، زیور آلات و اشیاء تزئینی دیگر.
23. سنگ اتمی
سنگ های قیمتی روی طلا و جواهر نگین است که می تواند اصل یا تقلبی باشد. در واقع الماس یا سنگ اصلی یا سنگ تقلبی و نگین اتمی در این طلاها استفاده می شود. به سنگ‌ها و نگین‌های تقلبی گفته می‌شود، که به علت ارزان بودن آن، برای مصنوعات طلا استفاده می‌شود.
از نظر ساختاری، نگین اتمی نیز الماس است و تفاوتی با برلیان ندارد. اما دلیل اینکه قیمت بیشتری دارد، این است که ساخت الماس در آزمایشگاه هزینه زیادی ندارد و می تواند به تعداد بالا تولید شود. چند هفته طول می کشد تا یک آزمایشگاه بتواند یک نگین اتمی بسازد، اما برای تشکیل یک برلیان یا الماس طبیعی، میلیون ها سال زمان نیاز است.
24. قیراط
قیراط(CARAT)در واقع واحدی است برای وزن، مثل گرم، مثل کیلوگرم، مثل مثقال. بله درست خواندید واحدی است برای بیان وزن، منتها وزن سنگ های قیمتی! نمادی که برای نمایش قیراط استفاده می شود ct است. برای مثال 2ct یعنی یک سنگ قیمتی با وزن 2 قیراط( هر قیراط برابر است با 0.2 گرم).
هر قیراط الماس برابر با ۲۰۰ میلی‌گرم یا ۰.۲ گرم از الماس است. قیراط‌ها گاهی اوقات بر مبنای سوت نیز اندازه‌گیری می‌شوند. در واقع هر ۱۰۰ سوت برابر با یک قیراط کامل است.
25. کیفی طلا یا حمل کننده طلا
کسی که طلا را از جایی به جای دیگر حمل کند را در بازار طلا کیفی طلا می گویند. در واقع افرادی که مسئول انتقال طلا از مراکز تولید به بازار‌ها یا مغازه های دیگر هستند را کیفی طلا می گویند.
26. طلای شاخص
طلای شاخص: طلایی که از عیار آن مطمئن باشیم را طلای شاخص می گویند. در واقع به نوعی شاخص برای تشخیص بقیه طلاها است. طلافروش ها از طلایی که عیار آن مشخص است برای بررسی ویژگی های ظاهری طلایی که عیار آن مشخص نیست استفاده می کنند که به آن طلای شاخص می گویند.
27. مصنوعات طلا
هر کالای تزئینی و زیورآلاتی که از طلا ساخته شده و یا حتی با آبکاری طلا یا روکشی از طلا داشته باشد، «مصنوعات طلا» نامیده می‌شود. مصنوعات طلا با مسکوکات طلا متفاوت است. پس می توان گفت همه طلا و جواهری که در بازار و در ویترین طلافروشی ها هست، مصنوعات طلا بحساب می آید.
28. طلای شرطی
در بازار طلا اگر طلای آب شده ای ری گیری نشده باشد و عیار آن مشخص نباشد، به اصطلاح طلای شرطی گفته می شود. یعنی عیار آن با شرط است و به صحبت فروشنده آن اتکا می شود. طلای شرطی معامله می شود و بعد از معامله ری گیری و عیارسنجی می شود.
29. طلای خارجی
به هر طلا و جواهری که در داخل کشور تولید نشده باشد، طلای خارجی می گویند. اجرت ساخت این طلاها بالا است. در بازار هم اگر بگردید طلافروشان طلای خارجی را با اجرت بالایی میفروشند، مخصوصا طلای ایتالیایی یا طلای ترکیه یا همان طلای ترک.
30. طلای شکن
اگر در زمان ذوب طلای آب شده، ناخالصی هایی داخل طلای آب شده باقی بماند و در ظاهر آن نیز مشخص باشد، به آن طلای شکن یا طلای شکسته شده می گویند.
31. معاملات فردایی طلا
به معاملاتی که بعد از بسته شدن بازار طلای تهران و با توجه به پیش بینی قیمت طلا در روز آینده انجام می شود، معاملات فردایی می گویند. این معاملات با معاملات کاغذی و شنبه ای متفاوت است. معاملات فردایی معمولا در بازار طلای آب شده انجام می شود. احتمالا اسم اتاق های معاملاتی تلگرام به گوش شما هم خورده باشد، این اتاق ها اکثرا بر اساس معاملات فردایی کار می کنند.
32. مسکوکات طلا
یکی دیگر از اصطلاحات بازار طلا، مسکوکات طلا است. مسکوکات طلا یعنی سکه هایی که ضرب شده اند. سکه هایی که خریداری میکنیم مانند سکه تمام بهار آزادی و ربع سکه یا سکه پارسیان که تحت نظر بانک مرکزی ضرب شده اند مسکوکات هستند. حتی سکه هایی که توسط افراد ضرب شده است نیز مسکوکات است.
33. قیمت روز طلا یا قیمت لحظه ای طلا
قیمت روز طلا یا قیمت لحظه ای طلا به قیمت 1گرم طلای 18 عیار که از انس جهانی گرفته می شود و محاسبه می شود می گویند. قیمت لحظه ای طلا منظور قیمت 1 گرم طلای 18 عیار است. قیمت مظنه منظور قیمت یک مثقال طلای 17 عیار است. طبق سنت بازار طلا قیمت به مظنه یا مثقال گفته می شود و افراد و طلافروشی ها برای معاملات آن را به قیمت 1 گرم طلای 18 عیار تبدیل می کنند.
برای دیدن قیمت لحظه ای مظنه و قیمت لحظه ای 1 گرم طلا و همچنین قیمت انس جهانی طلا از سایت https://www.tgju.org می توانید استفاده کنید.
34. قیمت خرید طلا
قیمتی که طلافروشان هنگام خرید طلا(مخصوصا طلای آب شده) به مشتریان می‌دهند و این قیمت از قیمت فروش کمتر است. برای مثال در طلای دست دوم قیمت خرید طلا برای طلافروشان به قیمت طلای 740 یا 730 محاسبه می شود.
35. قیمت فروش طلا
قیمتی است که یک گرم طلای ۱۸ عیار به آن قیمت به فروش می‌رسد و سود مغازه، کارمزد طلا و مالیات ارزش بر افزوده نیز به این قیمت، اضافه می‌شود. قیمت فروش طلا به مردم همان قیمت فروش طلا است.
36. فاکتور طلا
فاکتور طلا رسید خرید و فروش طلا است که در آن نام، وزن طلا، قیمت یک گرم طلا، قیمت اجرت ساخت، قیمت کل، نام و آدرس طلا یا جواهر فروشی و نام خریدار طلا و همچنین مهر فروشنده طلا باید درج شود. برای طلا و جواهر که سنگ قیمتی آن نگین اتمی نباشد و سنگ اصل باشد، باید قیراط سنگ نیز نوشته شود. در واقع شناسنامه سنگ نیز می باشد.
جدیدا برای طلای آب شده نیز فاکتور نوشته می شود که شامل وزن، عیار، کد ری گیری، نام آزمایشگاه، نام طلافروش و مهر و تاریخ معامله می شود.
37. وام طلایی
یکی از کاربردهای طلا، استفاده از آن به عنوان ضمانت است. دریافت وام روی طلا، که طلا نقش ضامن و سفته پول را دارد. وام طلا یکی از مناسب‌ترین تسهیلات بانکی است که در دسته وام‌های بدون ضامن قرار دارد. بانک‌هایی وام طلا اعطا می‌کنند شامل بانک‌های ملی، کارگشایی، ملت و رسالت وام طلا دارند.
38. قرض طلا
قرض طلا در واقع قرض دادن طلا به شخص دیگر است در یک مدت معین و سپس پس گرفتن آن طلا در همان وزن قرض داده شده. نکته ای که این نوع قرض دادن دارد این است که چه قیمت طلا بالا رود چه پایین بیاید، شخص قرض گیرنده باید وزن طلایی که گرفته را عینا پس دهد و کاری به ارزش ریالی و دلاری آن نداشته باشد.
39. نوسان بازار طلا
از آنجایی که طلا یکی از فلزات گرانبها است که بازارهای مختلفی برای معاملات جهانی دارد و یکی از پشتوانه های پول کشورها است، قیمت آن تغییرات زیادی در روز و لحظه دارد. این تغییرات قیمتی در روز یا سال یا دقیقه را نوسانات قیمت طلا می گویند. نتیجه آن نمودار قیمت طلا است که می توان تغییرات یا نوسانات را مشاهده کرد.
40. بنک دار طلا
بنک دار طلا مثل بنک دار در حوزه های مختلف است و تامین کننده عمده طلای زینتی و طلای آب شده برای خرده فروشان است. فروش این مجموعه ها بصورت عمده است. عمده فروشان طلا را از سازندگان طلا می‌خرند و با اجرت اندک آن را به طلافروشان میفروشند.
41. طلافروشی یا خرده فروش طلا
به طلافروشانی که طلا را به صورت تک به مشتری میفروشند، خرده فروش یا تک فروش نیز می‌گویند. بیشتر مغازه های طلافروشی که ما می شناسیم، خرده فروشان طلا یا طلافروشی هستند.
42. سکه بهار آزادی
سکه هایی که بعد از انقلاب ضرب شده اند از سال 1357 تا سال 1370 به سکه های بهار آزادی معروف هستند. یک طرف این سکه های 3 عبارت علی(ع) نوشته شده و طرف دیگر آن، بارگاه امام رضا(ع) است. سکه تمام بهار آزادی (طرح قدیم)، سال ضرب ۱۳۵۸ تا 1374 با عیار ۹۰۰( یا عیار ۲۱.۶ در مقیاس ۲۴) و وزن ۸.۱۳ گرمی.
تاریخ ضرب سکه بر روی آن نوشته شده است و برای سکه های قبل از سال ۱۳۸۶ قیمت کمتر و خریدار کمتری در بازار نسبت به سکه های سال ۸۶ دارد. پس در خرید سکه طلا دقت داشته باشید که سکه های ضرب ۸۶ امامی بخرید.
- بهترین سکه برای سرمایه گذاری چیست؟
- بهترین زمان خرید طلا چه وقتی است؟
- فرق سکه ۸۶ و زیر ۸۶ چیست؟ چه تفاوتی بین سکه قدیم و جدید وجود دارد؟
- فرق سکه بانکی و غیر بانکی چیست؟ + ویدئو
43. سکه قدیم یا سکه طرح قدیم
به سکه بهار آزادی که از سال ۱۳۵۸ تا 1370ضرب شدند سکه طرح قدیم می گویند. بر روی این سکه نام حضرت علی به خط معقلی تزیینی سه بار در داخل یک شش ضلعی حک و عبارت «بانک ملی ایران» نیز در زیر آن درج شده است. روی دیگر این سکه به تصویر بارگاه امام رضا علیه السلام همراه با عبارت «نخستین بهار آزادی» مزین می باشد.
این همان سکه تمام بهار آزادی است.
- سکه تمام بهار آزادی (طرح قدیم)، سال ضرب ۱۳۵۸ تا 1370 با عیار ۹۰۰( یا عیار ۲۱.۶ در مقیاس ۲۴) و وزن ۸.۱۳ گرمی
- سکه تمام بهار آزادی (طرح جدید-یا طرح تمثال امام)، سال ضرب از ۱۳۷۰ تا ۱۳۸۶ با عیار ۹۰۰ و وزن ۸.۱۳ گرمی
- نیم سکه بهار آزادی (طرح قدیم)، سال ضرب ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۶ با عیار ۹۰۰ و وزن ۴.۰۷ گرمی
- ربع سکه بهار آزادی (طرح قدیم)، سال ضرب ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۶ با عیار ۹۰۰ و وزن ۲.۰۳ گرمی
- سکه یک گرمی بهار آزادی، سال ضرب ۱۳۹۰ به بعد با عیار ۹۰۰ و وزن ۱.۰۱ گرمی
44. سکه ربع
“ربع سکه” یکی از مسکوکات طلای قانونی در جمهوری اسلامی ایران می باشد که بانک مرکزی ایران مسئولیت ضرب و عرضه آن را بر عهده دارد و از سال 1358 تا کنون ضرب می شود. وزن ربع سکه برابر با 2/03325 گرم و مقدار طلای خالص آن 1/8305955 گرم می باشد. عیار آن نیز 900 است.
45. سکه نیم طلا
سکه طرح قدیم از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۰ ضرب شد؛ اما ضرب سکه امامی از سال ۱۳۷۰ تا کنون ادامه دارد. هرکدام از سکه‌های بهار آزادی طرح قدیم و طرح جدید، از حیث قطع نیز انواع مختلف دارد؛ انواع «ربع»، «نیم»، «یک»، «تمام»، «دو و نیم» و «پنج».
نیم سکه بهار آزادی (طرح قدیم)، سال ضرب ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۶ با عیار ۹۰۰ و وزن ۴.۰۷ گرمی است.
46. سکه گرمی
سکه گرمی جدید ترین عضو خانواده سکه هاست که از سال 1390 عرضه آن آغاز گردیده است. وزن سکه گرمی برابر با 1/01 گرم و مقدار طلای خالص آن 0/909 گرم می باشد. قطر دایره سکه های گرمی 13/3 میلیمتر و عیار این سکه ها 900 در 1000 است که در مقیاس 24 عیار، برابر با 21/6 محسوب می گردد.
سکه یک گرمی بهار آزادی، سال ضرب ۱۳۹۰ به بعد با عیار ۹۰۰ و وزن ۱.۰۱ گرمی است.
47. سکه پارسیان
سکه پارسیان یکی از انواع مسکوکات طلا است که بصورت سکه یا پلاک و در وزن‌های کم تولید می‌شود. این سکه‌ها در دهه‌های اخیر وارد بازار طلای ایران شدند.
سکه پارسیان یک نوع سکه یا پلاک است که معمولا با عیار ۱۸ و در وزن‌های پایین تولید می‌شود. مهم‌ترین ویژگی سکه پارسیان قیمت پایین و اجرت کم آن است که باعث شده تا همه بتوانند با هر مبلغی طلا بخرند. متداول‌ترین وزن سکه پارسیان بین ۱۰۰ سوت تا ۱ گرم است.
49. ضرب سکه
به ساخت سکه های طلا ضرب سکه می گویند و بانک مرکزی برای این ساخت سکه اصطلاحی به نام “حق ضرب” برای سکه دارد که روی قیمت هر سکه حساب می کند. در گذشته در مرحله‌ی آخر سکه‌سازی، برای صاف کردن لبه‌های سکه با چکش به آن چندین ساعت ضربه می‌زدند.
50. طلای ریزشی
در فرآیند ساخت هر کالایی مقداری دورریز دارد که به آن پرتی یا دور ریز می گویند. ولی در ساخت طلا این موارد دور ریز نیست و جمع آوری می شود. به طلایی که در اثر تراشکاری و صیقلی کردن سطح طلا از وزن طلای اصلی کم می شود، طلای ریزشی می گویند. البته که این طلا دور ریخته نمی شود و با استفاده از دستمال های مخصوصی دوباره جمع آوری می شود.
51. طلای ساخته‌شده
همه طلای زینتی که در بازار می بینیم و روی آن کار شده و زیباسازی شده است، طلا ساخته شده است. این طلا می‌تواند النگو، انگشتر، دستبند، پابند، پرسینگ و… باشد. همه طلای پشت ویترین طلافروشی ها از این دسته طلا است.
52. طلای متفرقه
طلای متفرقه یا شکسته یا دست دوم یک معنی دارد و به معنای طلایی است که پس از استفاده دوباره به طلافروشی ها فروخته می شود. به این طلا اصطلاحا طلای بدون اجرت یا طلای کم اجرت نیز می گویند.
53. عیار پَس
عیار استاندارد در بازار طلای ایران، عیار 18 است و فروش طلای زینتی زیر این عیار غیر قانونی است. البته در طلای آب شده شاهد عیار زیر 750 یا همان 18 عیار هستیم که این عیار در بین بازاریان طلا به “عیار پَس” معروف است یعنی عیار کمتر از استاندارد.
54. گرفتن شکن طلا
طلافروشان با دریافت طلای دست دوم و یا کهنه که امکان استفاده از آن وجود ندارد، آن را در کوره های مخصوصی ذوب می کنند. در مرحله بعد، طلای ذوب شده ای که نخاله را جذب کرده در قالب مخصوصی ریخته می شود که پس از سرد شدن بسیار ترد و شکننده خواهد بود.
به عبارتی دیگر طلای شکن به طلای حاوی ناخالصی که قابلیت شکنندگی را دارد، گفته می شود. اگر طلایی ناخالصی داشته باشد باید عیار آن را افزایش دهند و این یعنی کاهش ناخالصی ها و افزایش طلای خالص. معمولا عیار را با اضافه کردن سکه، افزایش می دهند.
اگر طلایی با ناخالصی همراه باشد، مجبورند آن مجدداً ذوب کرده و ناخالصی آن را برطرف کنند و دوباره کیفیت طلا را افزایش دهند، به این عمل گرفتن شکن طلا می‌گویند.
55. گواهی سپرده طلا و سکه
رسیدی است که از بورس کالا دریافت میکنیم. این رسید می تواند به معنای داشتن یا خرید سکه عرضه شده در بورس کالا باشد. برای مثال عرضه ربع سکه بورسی که در سال 1401 رخ داد، ابتدا گواهی سپرده می دهند و بعدا با تحویل آن، می توانید طلای خود را تحویل بگیرد.
56. محک طلا
محک طلا همان بررسی درجه خلوص طلا یا عیار آن است. آزمایشگاه های مخصوص عیارسنجی داریم که طلا را محک زده و عیار آن را مشخص می کنند. عیار طلا روی طلای آب شده بصورت کد ری گیری و عیار از 1000 قابل بررسی است و در طلای زینتی نیز کد عیار دارد.
57. مزدی طلا
مزدی طلا نام دیگر اجرت ساخت یا کارمزد ساخت طلا است. جالب است بدانید که اجرت ساخت را بصورت تومان و درصد بیان می کنند و کارگاه سازنده مقدار آن را مشخص می کند. اجرت ساخت را سازنده از بنک‌دار و بنک‌دار از طلافروش و طلافروش از مشتری دریافت می‌کند.
58. سواله طلا
به خرده‌های ریز حاصل از برش، سوهان کاری، اره کاری، پرداخت طلا و نقره سواله می‌گویند. سواله طلا با دستمال مخصوصی جمع آوری می شود.
59. آلیاژ طلا
به دلیل این نرمی، فلزات دیگری به طلا اضافه می شود و به آن آلیاژ طلا می گویند. آلیاژ(که یک واژه فرانسوی)(فرانسوی: Alliage و به انگلیسی alloy) یا هم‌جوشه، مخلوط فلزی متشکل از یک فلز اصلی که آن را فلز پایه(در اینجا طلا) می‌گویند با یک یا چند عنصر فلزی یا غیرفلزی است.
به زبان ساده، آلیاژ، مخلوطی از یک فلز با یک یا چند عنصر دیگر است. برای مثال فولاد، آلیاژ(ترکیبی از) آهن با کربن است، یا برنز، آلیاژی از مس و قلع است. طلا زرد و مس قرمزرنگ است، تنها فلزات خالصی که رنگی هستند. تمام فلزات دیگر به رنگ سفید یا خاکستری هستند. افزودن مس به طلا باعث قرمز شدن آن و افزودن نقره، روی و هر فلز دیگری طلا را کم رنگ تر می کند. بنابراین، می‌توانیم درک کنیم که طلاهای عیار پایین‌تر، چون می‌توانیم فلزات آلیاژی بیشتری اضافه کنیم، می‌توانند طیف رنگی بیشتری نسبت به طلاهای عیار بالاتر داشته باشند.
60. معاملات طلای کاغذی
Paper Trading یا معاملات کاغذی، به یک روش شبیه سازی معاملات در بازارهای مالی گفته می شود. معاملاتی که در بازار طلا بصورت رسید انجام می شود و طلای حقیقی جابجا نمی شود. در روز معاملاتی کاغذهای خرید و فروش با قیمتی که توافق طرفین است(به اصطلاح لفظ) بسته می شود و در پایان روز کاری بازار طلا، این معاملات تسویه می شود.
61. پله آهنی بازار تهران یا نرخ پله آهنی
پله اهنی مکانی در طبقه‌ی فوقانی بازار طلای تهران است که محل اصلی انجام معاملات فردایی سکه و طلای اب شده محسوب می‌شود. پله آهنی به مکانی برای تعیین نرخ‌های کاذب طلا، سکه و دلار تبدیل شد. پله آهنی محل تجمع دلالان و معامله گران فردایی و شنبه ای است.
تمامی مبادلات صورت گرفته در این محل به صورت کاغذی انجام می‌شود. به عبارت ساده تر دلالان با تعیین قیمت‌های کاذب به پیش بینی نرخ طلا و سکه و دلار در روزهای آتی اقدام می‌کنند و با بالا و پایین بردن قیمت‌ها به صورت عمدی، به کسب سود می‌پردازند.
بسیاری از فعالان بازار طلا، از این محل با عنوان «کازینو» یاد می‌کنند.
